Filmowanie-telefonem

Dzisiaj podzielę się z wami moimi poradami dotyczącymi filmowania teledysków telefonem. Omówię zalety i wady, gadgety pomocne w pracy oraz podam przykłady takich teledysków.

Plusy filmowania telefonem

Niesamowitą zaletą smartfonów jest to, że zawsze masz go pod ręką, dzięki czemu ilekroć zobaczysz coś co pasowałoby do twojego teledysku, możesz to nagrać.

Druga zaleta to jego kompaktowość oraz lekkość. Dzięki temu, łatwo używać smartfonu w małych i ciasnych pomieszczeniach, jak np. w samochodzie.
Dzięki temu, że trzymasz go w dłoni, możesz wykonywać przeróżne ruchy ręką w celu złapania dynamicznych ujęć, jest to prostsze niż machanie aparatem czy jeszcze większą kamerą.

Kolejna zaleta to autofocus. Podczas pracy z profesjonalnym sprzętem należy mieć dobrze opanowaną umiejętność ustawiania ostrości, często w tym celu stosuje się dodatkowe urządzenia montowane do obiektywu – follow focus, lub korzysta się z pomocy osoby trzeciej – ostrzyciela. Czasami korzysta się także z automatyki ostrości w profesjonalnych kamerach, jednak zawodowcy wolą nie powierzać ostrości maszynie. Autofocus w smartfonach działa tak dobrze, że nie ma potrzeby zawracania sobie nim głowy, poza tym głębia ostrości jest tak duża, że można zapomnieć o tych zagadnieniach i skupić się na komponowaniu kadru.

Jeszcze jedna zaleta, która dla niektórych może być wadą, otóż większość smartfonów oferuje tylko szerokokątny obiektyw, oczywiście są na rynku telefony wyposażone w optyczny zoom, jednak rozwiązanie to nie dorównuje temu co oferują „normalne” systemy fotograficzne. Więc czemu to ma być zaleta?
Dzięki temu, że stale masz jeden kąt widzenia to nie skupiasz uwagi na szukaniu idealnej ogniskowej by nagrać daną scenę, tylko szukasz kreatywnego wykorzystania ogniskowej, którą posiada twój telefon. Przypomina to klasyczną fotografię uliczną, kiedy to spacerowało się po mieście z aparatem ze stałoogniskowym obiektywem, zazwyczaj było to 35 mm. Pamiętaj, że często zbyt wiele możliwości zabija kreatywność.

Minusy filmowania telefonem

Podstawowa sprawa to jakość obrazu, tylko czym jest ta jakość? Czy chodzi o rozdzielczość? Kolory? Zakres dynamiczny? Dokładność odwzorowania rzeczywistości? czy praca w słabym świetle? Prawie o to wszystko, jedynie z rozdzielczością nie ma problemu, ponieważ są smartfony nagrywające już w 8K.
Obraz z telefonu zawsze będzie wyglądał gorzej niż z profesjonalnej kamery, ponieważ nawet najlepsze oprogramowanie nie przekroczy bariery jaką jest fizyczny rozmiar matrycy światłoczułej – sensora. Kamery powszechnie używane do filmowania teledysków mają matryce o szerokości w przedziale 17,3 mm do 36 mm, natomiast matryca smartfonu ma zazwyczaj szerokość 4,54 mm. Jasno wynika z tego, że na większej powierzchni zmieści się więcej szczegółów oraz informacji o kolorze i świetle niż na małej, nawet jeśli producent upcha na miniaturowej matrycy ogromną ilość pikseli, to w niczym nie pomoże, a nawet pogorszy pracę w słabym świetle. Oczekiwać od smartfonu jakości kamery to tak jak oczekiwać od Jana Matejki, że Bitwa pod Grunwaldem namalowana na kartce A3 będzie tak samo zajebista, jak oryginał o szerokości 9 metrów. Poniżej zamieszczam proporcjonalne porównanie wielkości czujnika smartfonu oraz kamery Sony FS7.

 

Mam dla ciebie dobrą wiadomość
Pomimo niedoskonałości w stosunku do kamer, obraz z dzisiejszych smartfonów jest na tyle dobry, że z powodzeniem może śmigać w YouTube, a nawet na dużym ekranie telewizora.

Więc jak się do tego zabrać?
Twój teledysk powinno oglądać się dobrze, a pierwsza rzecz utrudniająca oglądanie jaka przychodzi mi do głowy to trzęsący się obraz, dlatego zadbaj o stabilizację.

Podstawowym stabilizatorem są twoje ręce.
Wystarczy odrobina wprawy by robić płynne ujęcia stojąc w miejscu, czy to będzie panoramowanie, ruch w pionie, czy trzymanie nieruchomego kadru, z powodzeniem możesz to wykonać trzymając smartfon w rękach. Możesz rozważyć zakup specjalnego uchwytu do trzymania telefonu w dłoniach, np.
Shoulderpod S2 link do sklepu z którego pochodzi zdjęcie


tańszy Ulanzi CapGrip – uchwyt do smartfona z pilotem, którym rozpoczniesz i zakończysz nagrywanie.
Link do oficjalnego sklepu Ulanzi

Ciekawym rozwiązaniem jest klatka operatorska Ulanzi U-Rig Pro – Link do oficjalnego sklepu Ulanzi
Klatka posiada dwie zimne stopki, w które możesz wmontować np. mikrofon i mini lampkę. Jeśli zajdzie potrzeba wykonania statycznego ujęcia to ma też gwint dzięki, któremu zamontujesz ją na statywie.

Filmowanie z ręki świetnie sprawdzi się gdy będziesz stał w miejscu, natomiast jeśli chcesz iść do przodu lub tyłu, krążyć się wokół muzyka filmując go, biec lub wykonywać dynamiczne ujęcia zachowując płynność, to bardzo pomocny będzie gimbal do smartfona. Jest ich mnóstwo na rynku więc każdy znajdzie model dla siebie.

Teledyski to krótkie formy filmowe, jednak może zajść potrzeba nagrania dłuższego ujęcia, które będzie perfekcyjnie stabilne i nieporuszone, w takiej sytuacji niezbędny jest statyw. Najlepiej zaopatrzyć się w normalny statyw fotograficzny i mocować na nim telefon, za pomocą różnych przejściówek, jak klatka opisana powyżej, ponieważ statywy dedykowane smartfonom są z reguły zbyt niskie i możne je co najwyżej stawiać na biurku. Osobiście używam statywu marki Sachtler Ace, ale polecam też firmy Manfrotto, Velbon oraz Benro i Genesis. 

Ważna sprawa. Niezależnie od tego czym kręcisz, to opanuj Trójkąt Ekspozycji.
Ekspozycja
to stopień naświetlenia matrycy. Składa się z trzech parametrów jak czas naświetlania, otwór przysłony oraz czułość czujnika, dlatego mówimy o trójkącie. Dzięki wiedzy o ekspozycji unikniesz kłopotów takich jak zbyt ciemny lub zbyt jasny obraz np. białe niebo, które powinno być niebieskie.
Urządzenia takie jak smartfon domyślnie ustawiają ekspozycję automatycznie i wystarczy to do nagrywania filmów jak pamiątki z imprezy czy na relacje w mediach społecznościowych. Niestety w scenach gdzie jest zróżnicowane oświetlenie może pojawić się potrzeba kontrolowania ekspozycji, aby to co jest dla ciebie ważne było prawidłowo oświetlone.  Krótko, o co tu chodzi.

Czas naświetlania czyli czas ekspozycji lub otwarcia migawki, mówi ci jak długo światło pada na czujnik. Im dłużej tym obraz będzie jaśniejszy. Standardowo ustawiamy tę wartość na 1/50 sekundy jeśli filmujesz 25 klatek na sekundę i kolejno dla pozostałych ustawień:
1/60 – 30 klatek na sekundę
1/100 – 50 klatek na sekundę
1/120 – 6o klatek na sekundę

Wartość przysłony to stosunek długości ogniskowej do średnicy otworu obiektywu. Istotne jest abyś zapamiętał, że im niższa wartość np. f2.0 to światła wpada więcej, dzięki temu, możesz ustawić krótszy czas naświetlania.

Czułość ISO to czułość matrycy na światło. Niska czułość np. ISO 200 powoduje, że czujnik potrzebuje dłuższego czasu naświetlania lub większego otworu przysłony, lub tego i tego, aby uzyskać prawidłową ekspozycję. Wysoka wartość ISO sprawia, że potrzeba mniej światła i więcej widać w słabym świetle, ale wtedy obraz przestaje być czysty i pojawia się tak zwany szum.

Teledyski nagrane smartfonem oraz mój komentarz

Vintage Trouble - Nancy Lee feat. Carmit Bachar

To najstarszy z zamieszczonych tu teledysków, więc był nagrany smartfonem, który nie oferuje takiej jakości jak dzisiejsze modele. Na pierwszy rzut oka widać mocne prześwietlenia na ubraniach, a nawet twarzach tancerzy, czyżby ten telefon nie pozwalał obniżyć parametrów ekspozycji? Montażysta tego teledysku nałożył na niego sztuczne zniszczenia imitujące sfatygowaną taśmę filmową. Jest to typowy zabieg plastyczny „Jeśli obraz ma słabą jakość to zniszczmy go jeszcze bardziej, może się nie skapną”. Pomimo zastrzeżeń do jakości materiału, to są tam poprawne ujęcia, a całość jest ok.

LeAnn Rimes, Rob Thomas and Jeff Beck - Gasoline and Matches

Mamy tu ciekawy przykład ujęć połączonych z animacją poklatkową złożoną ze zdjęć. Fajnie to wyszło i zawsze mam uznanie dla twórców tradycyjnej animacji, ponieważ wiem ile pracy to kosztuje.

Ellie Goulding - How Long Will I Love You

Producenci smartfonów często proponują znanym artystom lub celebrytom nagranie czegoś ich sprzętem, aby pokazać jakość filmowego obrazu. Tak było w tym przypadku, teledysk powstał aby promować smartfon Nokia Lumia 1020, a całość miała sprawiać wrażenie amatorskiego nagrania.

Beyoncé - 7/11

Teledysk taneczny i bardzo prosty, ponieważ przez 90% czasu mamy ujęcia ze statywu, a całą robotę robią tancerki oraz świetny montaż. Wszystko tu gra i tworzy spójną całość, szczególnie spodoba się miłośnikom tańca.

Dawid Podsiadlo - W Dobrą Stronę

W tym teledysku mamy tylko wstawki kręcone telefonem przez Dawida i jego znajomych. Jest to fajny sposób na urozmaicenie klipu, a brak jakości zostanie wybaczony ponieważ widz rozumie, że to z telefonu wiec gorszy obraz.

John Legend, BloodPop® - A Good Night ft. BloodPop®

Kolejny teledysk stworzony do promocji smartfona, tym razem jest to Google Pixel 2. Obraz wygląda tu bardzo dobrze, zważywszy na to, że ujęcia kręcone były w słabym świetle.

Selena Gomez - Look At Her Now

Taneczny teledysk, w którym postawiono na kolorowe oświetlenie. Obraz nagrywany był smartfonem z jabłuszkiem. Nie ma tu wyszukanej pracy kamery, klip zaczyna się statecznymi ujęciami oraz podjazdem i odjazdem iphona. Fajne są ujęcia z ekstremalnie żabiej perspektywy, wystarczyło położyć telefon na podłodze – z kamerą nie byłoby tak prosto tego zrobić.

Lady Gaga - Stupid Love

Prosty teledysk, prosto nagrana choreografia taneczna i nie ma tu za bardzo nic ciekawego.

Rosalie. - Chodź, chodź, chodź prod. Chloe Martini

Fajnie to zrobili! Są nawet ujęcia z wody, po to by pokazać, że Samsung Galaxy S21 Ultra jest wodoodporny. Widać tu trudne warunki oświetleniowe, w których telefon poradził sobie bardzo dobrze. Są efekty wizualne, multiplikacja kadrów. Ogólnie klip ciekawy wizualnie.

Nowy rok, nowy ja - Gverilla ft. Ten Typ Mes (prod.Kusha)

Kolejny teledysk nagrany po to by promować smartfon, tym razem OPPO.